Instalacja kolektorów słonecznych, budowa przydomowych oczyszczalni ścieków czy modernizacja ogrzewania, a nawet usuniecie eternitu z dachu będzie łatwiejsze. Są to inwestycje, które częściowo będą mogły zostać sfinansowane przez gminy czy powiaty. Zgodnie z nowelizacją ustawy – Prawo ochrony środowiska z takiej pomocy samorządów będą mogli skorzystać mieszkańcy gmin, a także przedsiębiorcy i wspólnoty mieszkaniowe. Przepisy, które umożliwią gminom i powiatom udzielanie dotacji na takie cele, zostały już opublikowane w Dzienniku Ustaw i zaczną obowiązywać już 21 grudnia 2010 roku.
Wymuszone zmiany
Nowelizacja prawa ochrony środowiska została wymuszona zmianami ustawy o finansach publicznych, które zaczęły obowiązywać 1 stycznia 2010 r. Wówczas zostały zlikwidowane powiatowe i gminne fundusze ochrony środowiska. Od tamtej pory środkami na nich zgromadzonymi dysponują starostowie, wójtowie i prezydenci miast. Jednak ustawa o finansach publicznych z 2009 r. nie umożliwiła udzielania dotacji ze środków budżetowych gmin pochodzących z opłat i kar środowiskowych bezpośrednio osobom fizycznym. W konsekwencji ograniczone są możliwości finansowania inwestycji ekologicznych. Nowela ustawy ma sprawić, że pomocy finansowej mieszkańcom czy spółdzielniom będą mogły udzielić gminy czy powiaty. Zmiana przepisów nie oznacza, że od razu w każdej gminie tak będzie. Nowe przepisy jedynie stwarzają taką możliwość, ale samorządy same wskazywały taką potrzebę Ministerstwu Środowiska.
Po likwidacji funduszy
Zgodnie z ustawą – Prawo ochrony środowiska przychodami gminnych i powiatowych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej były środki z tytułu opłat i kar, które w 20 proc. zasilały gminne fundusze, a w 10 proc. zasilały powiatowe fundusze. Po likwidacji tych funduszy środki te w takich samych proporcjach stanowią dochody budżetów odpowiednio gmin i powiatów. Jednak samorządy nie mają możliwości prawnych, by te pieniądze przeznaczyć na dotacje dla mieszkańców na ekologiczne inwestycje. Zmiana prawa to umożliwi. W dodatku do noweli wprowadzono zapis, który umożliwi wykorzystanie na cele ekologiczne nie tylko tych środków, które wpłyną do samorządów po wejściu w życie nowej ustawy. Na takie cele będą mogły być przeznaczone również środki z opłat i kar, które stanowią dochód budżetów powiatów i budżetów gmin, a zostały uzyskane od 1 stycznia 2010 r. Oznacza to, że wszystkie środki, jakie od początku 2010 roku wpłynęły do gmin i powiatów z tytułu opłat i kar środowiskowych, będą mogły być w ten sposób spożytkowane.
Obecne zasady
Obecnie osoby fizyczne mogą co prawda skorzystać z pomocy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), ale tylko w przypadku montażu kolektorów słonecznych. Fundusz pokrywa 30 proc. wydatków na taki cel. Konieczne jest jednak wzięcie kredytu w jednym z kilku banków, z którym NFOŚiGW ma podpisaną umowę. Nie można zatem np. z własnych oszczędności sfinansować takiej inwestycji i liczyć na dopłatę. Tak więc bez względu na to, czy inwestor ma pieniądze czy nie, to i tak musi zaciągnąć kredyt, aby starać się o zwrot części poniesionych kosztów.
Na co gmina da dotację
● montaż kolektorów słonecznych
● termomodernizację budynków
● pompy ciepła
● przydomowe oczyszczalnie ścieków
● usuwanie azbestu
Kto może liczyć na dotację
● mieszkańcy gmin
● stowarzyszenia, fundacje
● przedsiębiorcy
● wspólnoty mieszkaniowe
Podstawa prawna
Ustawa z 29 października 2010 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. nr 229, poz. 1498).
Źródło: Dziennik Gazeta Prawna